آفوگاتو گرمی و سردی لطیف توامی است که در منوی بسیاری از کافی‌شاپ‌ها و همچنین رستوران‌ها وجود دارد.
این ترکیب غلیظ و مخملی از دو طعم بسیار متفاوت حاصل می‌شود که می‌تواند جایی بین نوشیدنی و دسر قرار گیرد. اگرچه از ایتالیا سرچشمه گرفته بود، اما اکنون در سراسر جهان یافت می‌شود.
پس ببینیم آفوگاتو چیست و چگونه می‌توانیم آن را تهیه کنیم؟
آفوگاتو دسر تهیه‌شده از دو جزء اصلی بستنی وانیلی و اسپرسو است. در ابتدا در ایتالیا اختراع شد و کلمه‌ی “affogato” به معنای واقعی کلمه به‌عنوان «غرق‌شده» ترجمه می‌شود. این نام‌گذاری بسیار مناسب است، زیرا آفوگاتو چیزی بیشتر از یک اسکوپ بستنی «غرق‌شده» در اسپرسو نیست.
Keiko Sato یک باریستای دارنده‌ی گواهینامه SCA و همچنین رئیس آموزش در سانتو گروو، یک رستری قهوه و کافه‌های زنجیره‌ای در برزیل است. به گفته وی، به‌سختی اطلاعات موثقی در مورد تاریخ پیدایش آفوگاتو می‌توان یافت.
Keiko می‌گوید: «پیدا کردن یک تاریخ دقیق برای ابداع دشوار است.» «من تصور می‌کنم که این پس از اختراع دستگاه اسپرسو پدید آمده است، اما در اواخر قرن بیستم شروع به گسترش کرد.»
درحالی‌که آفوگاتو به‌طور عمده به‌عنوان دسر مشاهده می‌شود، برخی از رستوران‌ها و کافه‌ها در ایتالیا هنوز آن را در دسته‌ی نوشیدنی‌ها قرار می‌دهند که البته این یک بحث مفصل است. Emerson Nascimento صاحب “Coffee Five” در ریودوژانیرو و قهرمان دو دوره‌ی مسابقات قهوهی Good Spirits است. او معتقد است که آفوگاتو قطعاً یک دسر است.
«آفوگاتو اساساً از یک اسکوپ بزرگ بستنی و یک شات اسپرسو تشکیل‌شده است. بیشترین حجم آن جامد است. شما حتی باید از یک قاشق برای خوردن آن استفاده کنید.»
باوجود استدلال‌های مختلف در مورد اینکه آفوگاتو یک دسر است یا نه، این اجماع در مورد چگونگی خوردن آن وجود دارد. به‌طورکلی توصیه می‌شود قهوه را درست قبل از خوردن آفوگاتو روی بستنی بریزید و قبل از ذوب شدن بستنی، آن را میل کنید.
چگونه می‌توانید یک آفوگاتو آماده کنید؟
از امرسون پرسیدم که چگونه او یک آفوگاتو را در کافی‌شاپ خود آماده می‌کند. «ما از یک کاسه زیبا استفاده می‌کنیم، یک قاشق سخاوتمندانه بستنی fior di latte اضافه می‌کنیم و یک اسپرسوی خوشمزه را روی آن می‌ریزیم.» بستنی که در ایتالیا با عنوان gelato al fior di latte شناخته می‌شود، ممکن است شبیه بستنی وانیلی باشد، اما کاملاً این‌گونه نیست. “Fior di Latte” به معنای «گل شیر» به انگلیسی ترجمه می‌شود و بستنی است که به‌طورمعمول فقط با استفاده از لبنیات، شکر و نشاسته تهیه می‌شود، بدون هیچ زرده تخم‌مرغ.
بااین‌حال، امرسون توضیح می‌دهد که پیدا کردن این بستنی بعضی‌اوقات بسیار دشوار است و اگر افراد نتوانند بستنی fior di latte را پیدا کنند، اغلب به‌جای آن از بستنی وانیلی استفاده می‌کنند.
همچنین می‌توانید یک آفوگاتوی تزئین شده داشته باشید. برخی از کافه‌ها به روی آن بیسکوییت و برخی دیگر سس شکلات را اضافه می‌کنند.
Keiko اظهارات Emerson را تائید می‌کند: «آفوگاتوی کلاسیک ایتالیایی با بستنی وانیلی یا Fior di Latte به همراه یک شات اسپرسوی خوب عصاره‌گیری شده سرو می‌شود. بافت آن در ابتدا بسیار سفت بود اما امروزه برخی با استفاده از بستنی با خامه آن را تغییر داده‌اند.»
«در مورد سرو، روش‌ها متنوع است. در ابتدا در کاسه سرو می‌شد، امروزه می‌توان برای راحتی آفوگاتو را در فنجان سرو کرد.»
تغییرات آفوگاتو
بعضی از افراد تصمیم می‌گیرند که دو ماده اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آفوگاتو را امتحان کنند. همان‌طور که امرسون اشاره کرد، می‌توانید بستنی‌های مختلفی را امتحان کنید. فراتر از fior di latte و بستنی وانیلی، بعضی از کافه‌ها حتی بستنی‌های کاراملی یا شکلاتی را نیز سرو می‌کنند.
همچنین با تغییر اسپرسو می‌توانید طعم آفوگاتو را تغییر دهید. شدت طعمی آفوگاتو بسته به میزان اسپرسو اضافه‌شده و نحوه‌ی عصاره‌گیری آن متفاوت خواهد بود. به‌عنوان‌مثال، اگر شما یک آفوگاتو را با یک دابل رستریتو آماده کنید، طعم قهوه بسیار قوی‌تر از سرو آن با فقط یک شات اسپرسو است.
انواع دیگری نیز وجود دارد. امرسون می‌گوید: «من آفوگاتو را با بستنی‌های میوه‌ای که در برزیل رایج است، دیده‌ام و چشیده‌ام. بسیار خوشمزه است، اما روش کلاسیک سرو آفوگاتو نیست.»
کیکو می‌گوید تغییرات مختلف از ساده تا پیشرفته متغیر است: «برخی ممکن است از سیروپ‌های مختلف، آجیل یا بیسکویت استفاده کنند. نسخه‌های پیچیده‌تر و حتی الکلی نیز وجود دارد که با لیکور یا شراب تهیه می‌شوند.»
دسرهای مشابه
یک دسر ایتالیایی دیگر شبیه به آفوگاتو، caldo freddo است. طبق گفته GT Food & Travel، caldo freddo «ترکیبی از کیک اسفنجی است که به مشروبات الکلی آغشته شده، ژلاتو (بستنی ایتالیایی) و خامه‌ای را که با سس شکلات تیره پوشانده شده است، در یک کاسه سرو می‌کنند.»
یک نسخه‌ی دیگر آن ظاهراً از ژلاتو با طعم قهوه استفاده می‌کند، اما این می‌تواند متناسب با سلیقه‌ی شما تغییر کند. درحالی‌که دستور آن کمی پیچیده‌تر از آفوگاتو است، اما اصل مخلوط کردن چیزی گرم با چیزی سرد در همه‌ی آن‌ها یکسان است.
آفوگاتو منحصربه‌فرد و ساده است، عمدتاً به لطف دو ماده اصلی آن. به گفته کیکو: «اگر می‌خواهید آفوگاتو را تغییر دهید، می‌توانید بستنی و اسپرسو را در مخلوط‌کن، مخلوط کنید تا یک فراپه”frappe” ایجاد کنید.»
از طرف دیگر امرسون آفوگاتو را با تعدادی دیگر از دسرهای تهیه‌شده با قهوه مقایسه می‌کند: «بسیاری دیگر نیز وجود دارند … تیرامیسو یک دسر کلاسیک دیگر است، اما ما نیز در برزیل قهوهی”brigadeiros” (با کره، قهوه و شیر تغلیظ شده) داریم. »
چگونه می‌توانید یک آفوگاتو را در خانه تهیه کنید؟
تهیه یک آفوگاتو در خانه بسیار ساده است و به تجهیزات بیش‌ازحد و پیچیده‌ای احتیاج ندارد.
امرسون معتقد است که کیفیت مهم‌ترین چیز است: «شما به بستنی و قهوهی خوب نیاز دارید.»
«برای تهیه‌ی یک آفوگاتوی کلاسیک، شما به اسپرسو احتیاج دارید، اما اگر دستگاه اسپرسوی مخصوص خود را ندارید، می‌توانید از موکاپات استفاده کنید، یا قهوه دَمی غلیظ‌تری تهیه کنید.»
کیکو می‌گوید که قهوه باید غلیظ باشد و روش تهیه‌ی آن خیلی مهم نیست: «برای تهیه یک آفوگاتو در خانه، می‌توانید از دستگاه‌های اسپرسو، موکاپات، اسپرسوی کپسولی و یا حتی قهوهی فوری استفاده کنید. این قهوه تا زمانی که غلیظ باشد می‌تواند کار شما را راه بیندازد. »
آینده‌ی آفوگاتو
باوجود انواع مختلف روش‌های سرو، آفوگاتوی کلاسیک از ابتدا و بعد از بیش از 100 سال پیش، تغییر نکرده است.
امرسون معتقد است که آفوگاتوی کلاسیک تغییر نخواهد کرد: «من فکر می‌کنم کلاسیک باقی خواهد ماند. بستنی و قهوه را همه دوست دارند و از آن‌ها استفاده می‌کنند. دلیلی برای تغییر آن وجود ندارد. فقط برخی تغییرات ممکن است از طریق گارنیش و طعم‌های جدید حاصل شود.»
چه در آینده آفوگاتو تغییر کند یا نه، در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین دسرهای مبتنی بر قهوه در جهان است. مقداری بستنی وانیلی بگیرید، قهوه غلیظ تهیه کنید و آن را برای خودتان درست کنید.
نوشته‌ی Ivan Laranjeira Petrich