قهوه از بذر تا فنجان – سفری از کاشت تا دمآوری
قهوه از بذر تا فنجان یکی از جذابترین فرآیندهای تولید در دنیای نوشیدنیهاست. روزانه بیش از ۲.۲۵ میلیارد فنجان قهوه در سراسر دنیا مصرف میشود. در حالی که آمریکا یکی از بزرگترین مصرفکنندگان قهوه است، فنلاند در صدر لیست قرار دارد و میزان مصرف آنها سه برابر میانگین جهانی است. اما آیا تا به حال فکر کردهاید که قهوه از بذر تا فنجان چه مراحلی را طی میکند؟ در این مطلب، تمام مراحل، از کاشت دانه قهوه تا فرآوری و دمآوری آن را بررسی میکنیم.
پرورش گیاه قهوه
انواع گیاه قهوه
دانه سبز قهوه در واقع بذر گیاه Coffea است. دو نوع رایج آن شامل عربیکا (Arabica) و رُبوستا (Robusta) هستند. عربیکا بیش از ۷۵ درصد تولید جهانی را تشکیل میدهد، در حالی که روبوستا حدود ۲۰ درصد از بازار قهوه را به خود اختصاص داده است.
رشد و باردهی گیاه قهوه
پس از کاشت، حدود ۲.۵ تا ۶ ماه زمان نیاز است تا بذر قهوه جوانه بزند. این گیاهان شکننده در برابر عوامل خارجی محافظت میشوند. سپس، ۳ تا ۴ سال طول میکشد تا گیاه قهوه به بلوغ رسیده و اولین باردهی خود را آغاز کند.
برداشت و فرآوری دانههای قهوه
روشهای برداشت قهوه
پس از ۴ تا ۵ سال از کاشت، گیاهان قهوه آماده برداشت میشوند. در بسیاری از کشورها، برداشت قهوه بهصورت دستی انجام میشود، زیرا زمینهای کشت قهوه معمولاً در مناطق کوهستانی و صعبالعبور قرار دارند. دو روش اصلی برداشت شامل:
- روش دستی: میوههای رسیده به صورت انتخابی چیده میشوند.
- روش Stripped: تمام میوهها بدون در نظر گرفتن میزان رسیدگی چیده میشوند.
روشهای فرآوری قهوه
بعد از برداشت، دانههای قهوه باید از میوه جدا شوند. دو روش اصلی برای این کار وجود دارد:
- فرآوری خشک (Dry Processing) – میوهها در معرض نور خورشید قرار میگیرند تا خشک شوند، سپس دانهها از پوسته جدا میشوند.
- فرآوری مرطوب (Wet Processing) – لایههای بیرونی میوه با استفاده از آب و ماشینآلات خاص جدا میشوند. این روش به آب زیادی نیاز دارد اما باعث بهبود کیفیت قهوه میشود.
اگر علاقهمند به اطلاعات بیشتر در زمینه فرآوریهای قهوه هستید مقاله فرآوریهای قهوه را بخوانید.
رست و دمآوری قهوه
فرآیند رُست قهوه
دانههای قهوه پس از فرآوری، وارد مرحله رُست (Roasting) میشوند. این مرحله نقش مهمی در تعیین طعم و عطر قهوه دارد. رایجترین درجات رُست شامل:
- رُست روشن (Light Roast) – اسیدیته بالا و طعم ملایم
- رُست متوسط (Medium Roast) – تعادل طعم و اسیدیته
- رُست تیره (Dark Roast) – طعم تلختر و بادی قویتر
روشهای دمآوری قهوه
بعد از رُست، دانههای قهوه آسیاب شده و آماده دمآوری (Brewing) میشوند. برخی از محبوبترین روشهای تهیه قهوه شامل:
- فرنچ پرس (French Press)
- اسپرسو (Espresso)
- کمکس (Chemex)
- ایروپرس (AeroPress)
جمعبندی
فرآیند تولید قهوه مسیری طولانی را از مزرعه تا فنجان طی میکند. با آگاهی از مراحل مختلف تولید، میتوانیم انتخابهای بهتری در مصرف قهوه داشته باشیم و از تنوع طعمها و روشهای مختلف لذت ببریم. دفعه بعد که به یک کافه رفتید، پیشنهاد میکنیم گونههای جدیدی را امتحان کنید!